گزارش كارآموزی (كنترل فیزیكی و شیمیایی دارو)

گزارش كارآموزی (كنترل فیزیكی و شیمیایی دارو)

چكیده

بشر از دیرباز برای مقابله با معضل درد بدنبال یك درمان و وسیله تسكین خاطر بوده است . در طی قرون و اعصار شیوه های مختلف درمانی كه برخی از آنها با سحر و جادو و خرافه همراه بوده اند دست به دست یكدیگر دادند تا بلكه گره از پای معضل درد باز كنند ولی این مهم جزء با سلاح علم و دانش و شناخت حل نگردید .

با مرور زمان و با گسترش علم و فن و تجهیز وسایل جدید تكنولوژی پیشرفته ،‌انسان به طب نوین و دركنار آن به مقوله ((دارو)) به شكل نوین توجه بیشتری نشان داد . پیشرفتهای جدید جامعه كنونی ما را قادر ساخته است كه تا حد بالایی توانایی مقابله با درد و آسیبهای قابل جبران را با توجه به نوع و محل ضایعه و امكانات موجود داشته باشیم .

موجود زنده ای چون انسان ،‌تركیب پیچیده ای از انواع ارگانیسم ها و مكانیسم های حیاتی عالی است و در واقع بنا به تعبیری شاهكار خلقت است .هر گونه عدم توازن و عدم تعادلی می تواند منجر به بروز بیماری و اختلال در سیستمهای بدنی و كارآئی كلی انسان گردد ، بنابراین نحوه بكاربردن دارو، میزان دقیق مصرف تعداد دفعاتی كه می بایستی مصرف گردد و اینگونه امور معمولاً توسط اولیای امور (پزشكان و مسئولان امور دارویی) در اختیار مصرف كننده قرار می گیرد ، به غیر از آن مسئله مهم دیگر نحوه ساخت و كیفیت دارو می باشد كه مربوط به امور داروسازی و كارخانجات تولید مواد دارویی می شود .

بطور كلی هر دارویی به غیر از ماده موثر به یك سری مواد جانبی و كمكی احتیاج دارد كه این مواد جانبی برای كمك به پرس كردن قرص ها ، زمان باز شدن قرص و كپسول در محیط داخلی بدن ، كمك به افزایش مقاومت قرص در برابر ضربه یا پایداری دارو و حتی برای كمك به افزایش اثرات درمانی دارو به ان افزورده می شوند .

بعنوان مثال در یك قرص موادی برای چسباندن ذرات ،چرب و روان كردن قرص ، اسانس ، روكش ، رنگ مجاز خواراكی ماده باز كننده و .... به كار می رود .

قبل از ساختن یك دارو ، معمولاً بر حسب دستور كار مواد اولیه لازم سفارش داده می شود . سپس آزمایشاتی بر روی نمونه رسیده انجام داده می شود تا مرغوبیت و استاندارد بودن مواد توسط متخصصین تایید شود انجام این آزمایشها توسط آزمایشگاههای كنترل كیفی صورت می گیرد هدف نگارنده از نگارش این سطور صرفاً ارائه یك گزارش و رفع تكلیف نیست بلكه اشنا ساختن دیگران با مجموعه فرآیندهایی است كه بطور كلی دید خواننده را از یك نظر سطحی به نظر كارشناسی تغییر دهد .

فهرست

مقدمه ................................................................................................................................................................ 1

چكیده................................................................................................................................................................ 2

تاریخچه............................................................................................................................................................. 4

بخش اول

تاریخچه شیمی دارویی............................................................................................................................... 7

تئوری شیمی دارویی................................................................................................................................... 7

تعریف شیمی دارویی................................................................................................................................... 8

طبقه بندی داروها ....................................................................................................................................... 9

واكنش های اسیداسیون............................................................................................................................. 10

دهالوژناسیدن.................................................................................................................................................. 11

گیرنده دارو یا رسپتور................................................................................................................................. 11

پیش دارو یا پرودراگ ................................................................................................................................ 13

خلق دارو........................................................................................................................................................... 14

تعریف آنالوگ یك دارو............................................................................................................................... 16

متابولیسم داروها .......................................................................................................................................... 16

شرط انجام متابولیسم ................................................................................................................................ 18

نام گذاری داروها .......................................................................................................................................... 19

تغییر ملكولی با ایجاد پیوند دوگانه ...................................................................................................... 20

آگونیست و آنتاكونیست.............................................................................................................................. 21

ایزو استرها........................................................................................................................................................ 22

بید ایزو استرها .............................................................................................................................................. 22

ایزو استرهای كلاسیك ............................................................................................................................. 22

ایزواسترهای غیر كلاسیك ...................................................................................................................... 23

ضد دردها ........................................................................................................................................................ 23

ضد دردهای قوی ......................................................................................................................................... 23

مورفین .............................................................................................................................................................. 24

مشتقات مورفین ........................................................................................................................................... 25

ضددردهای گروه فنیل پریدین ............................................................................................................. 26

برخی از مشتقات مربوط به ضددردهای گروه فنیل پریدن....................................................... 27

ضد دردهای گروه دی فنیل پروپیل آآمین ....................................................................................... 27

ضددردهای ضعیف و متوسط الاثر ....................................................................................................... 28

مشتقات پارا آیندنفل................................................................................................................................... 29

مشتقات پیرازول ........................................................................................................................................... 29

فنیل بوتازون .................................................................................................................................................. 30

ضد دردهای خانواده آنترالینك اسید .................................................................................................. 30

مشتقات آریل الكنوئینی اسیدها ............................................................................................................ 30

داروهای ضد سرخه .................................................................................................................................... 31

داروهای خلط آور ........................................................................................................................................ 31

بیهوش كننده های عمومی ...................................................................................................................... 32

بخش دوم

مشخصات و شرایط كار در یك لابراتوار داروسازی نمونه ......................................................... 35

بخش تهیه گرانول......................................................................................................................................... 36

بخش قرص سازی......................................................................................................................................... 37

بخش قرصهای بدون روكش ................................................................................................................... 37

بخش روكش دادن قرصهای پوشش دار ........................................................................................... 39

بخش كپسول سازی ................................................................................................................................... 40

بخش داروهای نیمه مایع (پماد و كرم سازی)................................................................................ 41

بخش تهیه مایعات خوراكی ..................................................................................................................... 46

كنترل هنگام تولید در صنعت داروسازی .......................................................................................... 49

كنترل در انبار مواد اولیه یا در اتاق توزین ....................................................................................... 49

روش سنجش متوكلوپرآمید هیدروكراید .......................................................................................... 51

محلول استاندارد ........................................................................................................................................... 52

روش سنجش كپسول تتراسایكلین ..................................................................................................... 52

روش سنجش قرص ویتامین C جوشان ........................................................................................... 53

روش سنجش پماد تتراسایكلین 3%..................................................................................................... 53

روش سنجش مپروبامات قرص یا گرانول........................................................................................... 54

روش سنجش قرص استامینوفن ........................................................................................................... 54

روش سنجش دیكلوفناك سدیم .......................................................................................................... 55

روش سنجش دراژه ایبوپروفن 400..................................................................................................... 56

روش سنجش ویتامین A ........................................................................................................................ 56

روش سنجش كپسول رینامپین 300mg......................................................................................... 57

روش ساختن بافر پتاسیم دی هیدروژن فسفات باPH=7.4.................................................. 57

روش سنجش دراژه كلرامفنیكل 250mg ...................................................................................... 57

روش سنجش ناخالصی های كلرامفنیكل 250mg...................................................................... 58

روش سنجش كلیدنیوم سی 5mg....................................................................................................... 58

روش ساختن محلول تیمول بلو ............................................................................................................ 58

روش دی سولوشن كپسول رینامپین ................................................................................................. 58

روش دی سولوشن قرص استامینوفن ................................................................................................ 59

طرز تهیه بافر فسفات PH=5.8........................................................................................................... 60

روش دی سولوشن شیاف ایندمتاسین .............................................................................................. 60

روش دی سولوشن قرص آلوپوریندل ................................................................................................. 61

روش دی سولوشن دراژه كد دیاز پوكساید mg5........................................................................ 62

روش دی سولوشن كپسول تتراسایكلین 250mg........................................................................ 62

روش دی سولوشن دراژه دیكلوفناك ................................................................................................. 63

روش دی سولوشن دراژه ایبوپروفن .................................................................................................... 63

روش دی سولوشن قرص پروبامات ...................................................................................................... 65

طرز درست كردن محلولهای لازم ........................................................................................................ 65

بخش سوم

دستگاه حداسی.............................................................................................................................................. 67

دستگاه سنجش سختی ............................................................................................................................. 68

دستگاه فرسایش سنج................................................................................................................................ 69

دستگاه ph سنج .......................................................................................................................................... 70

حمام آب گرم (بن ماری).......................................................................................................................... 70

دستگاه دی سولوشن ................................................................................................................................. 71

ترازوی آزمایشگاه ........................................................................................................................................ 71

دستگاه رطوبت سنج .................................................................................................................................. 72

بخش چهارم

شناسایی 1....................................................................................................................................................... 73

شناسایی 2....................................................................................................................................................... 73

شناسایی 3....................................................................................................................................................... 74

شناسایی 4....................................................................................................................................................... 75

شناسایی 5 ..................................................................................................................................................... 75

شناسایی 6 ...................................................................................................................................................... 76

شناسایی 7 ..................................................................................................................................................... 76

شناسایی 8 ..................................................................................................................................................... 76

شناسایی 9 ..................................................................................................................................................... 77

شناسایی 10 .................................................................................................................................................. 77

شناسایی 11.................................................................................................................................................... 78

شناسایی 12 .................................................................................................................................................. 78

شناسایی 13 .................................................................................................................................................. 78

شناسایی 14 .................................................................................................................................................. 79

شناسایی 15 .................................................................................................................................................. 79

شناسایی 16.................................................................................................................................................... 80

شناسایی 17 .................................................................................................................................................. 80

شناسایی18..................................................................................................................................................... 81

شناسایی19..................................................................................................................................................... 81

شناسایی20..................................................................................................................................................... 81

شناسایی21..................................................................................................................................................... 82

شناسایی22..................................................................................................................................................... 83

شناسایی23..................................................................................................................................................... 83

شناسایی24..................................................................................................................................................... 83

شناسایی25..................................................................................................................................................... 84

شناسایی26...................................................................................................................................................... 84

بخش پنجم

اثرات فارماكولوژی داروها ......................................................................................................................... 86

ایندومتاسین ................................................................................................................................................... 87

ایبوپروفن ......................................................................................................................................................... 87

رینامپین ........................................................................................................................................................... 88

ویتامین A........................................................................................................................................................ 89

مپروبامات ........................................................................................................................................................ 90

متوكلوپرامید .................................................................................................................................................. 91

اسید اسكوربیك ویتامین C..................................................................................................................... 92

كلیدنیوم C...................................................................................................................................................... 93

تتراسایكلین .................................................................................................................................................... 94

دیكلوفناك سدیم ........................................................................................................................................ 95

كلوامفنیكل ..................................................................................................................................................... 97

استامینوفن ...................................................................................................................................................... 98

كلودیازپوك ید ............................................................................................................................................. 100

خواص فیزیكی .............................................................................................................................................. 101

پیوست

منابع