مقاله تعریف و كاركرد سوبسید

مقدمه:

در ادبیات اقتصادی مكانیزم قیمتها وظیفه تخصیص منابع محدود را میان فعالیتهای مختلف اقتصادی بر عهده دارد. این تخصیص در حالت رقابت كامل، كارائی را حداكثر می كند. طبق این مكانیزم هنگامی كه تقاضای كالایی افزایش یابد، قیمت آن افزایش یافته و تولید آن كالا سودآور می شود. سودآوری تولید منجر به افزایش عرضه شده و عرضه كالا به سمت تقاضای كالا حركت می كند. عمل آزادانه مكانیزم قیمت‌ها موجب خواهد شد تا تنها كسانی بتوانند از كالاها برخوردار شوند كه قادر باشد قیمت آنها را بپردازد. نتیجه آنكه در این مكانیزم وضعیت كسانی كه قدرت خرید كالاها را ندارند مورد توجه قرار نمی گیرد. در واقع جهت گیری اصلی مكانیزم قیمت ها دستیابی به كارائی بود.

بحث عدالت در آن مطرح نمی شود. هرچند كه حالت رقابت كا مل از كارآیی و عدالت نسبی بیشتری نسبت به حالت وجود اعضای و نشست های اقتصادی بهره‌مند می باشد.

برای دولت ها این مسئله مهمی است كه بین دستیابی به كارآیی صرف و بی عدالتی احتمالی ملازم با آن و یا كارآیی كمتر ولی عدالت نسبی بیشتر یكی را انتخاب كنند. بی عدالتی هرچه شدیدتر باشد بحران های اجتماعی تشدید می شود. گسترش بحران‌های اجتماعی ممكن است حیات اقتصادی و به نفع آن كارآیی را به زیر سئوال ببرد.

این مسئله در شرایط توزیع ناعادلانه درآمد حادتر می شود. از اینرو دولت ها برای جلوگیری از گسترش بحران های اجتماعی و سیاسی ما عدالت نسبی را به بهای از دست رفتن بخشی از كارآیی مورد توجه قرار می دهند.

دخالت دولت در مكانیزم قیمت ها و پرداخت سوبسید، در واقع انتخاب عدالت نسبی بیشتر است. اما این عدالت نسبی بیشتر ممكن است كارآیی را به اندازه ای كاهش دهد كه بی عدالتی بیشتری را نتیجه دهد. بنابراین مسئله مهم طراحی و اتخاذ مجموعه سیاست هایی است كه عدالت نسبی بیشتر كاهش شدید كارآیی و به دنبال آن كاهش عدالت را در پی نداشته باشد.

برای این منظور لازمست تا با مبانی نظری سوبسید آشنایی بیشتری حاصل نمایم. دانش تشریحی ما در این مورد پایه اصلی برای مدلسازی و بررسی نتایج حاصله از آن می باشد.

سوبسید و انواع آن:

در مورد سوبسید تعاریف مختلفی شده است كه به دو مورد آن بسنده می كنیم:

1- سوبسید عبارت است از پرداخت مستقیم یا غیرمستقیم دولتی- امتیاز اقتصادی- یا اعطای رجحان ویژه ای كه به موسسات خصوصی خانوارها و یا دیگر واحدهای دولتی جهت دستیابی به اهداف مورد نظر انجام می پذیرد. ...

...