تحقیق پیدایش و سیر تحول شهرهای جدید

پیدایش و سیر تحول شهرهای جدید

بخشهایی از متن:

تعاریف و مفاهیم

 شهرهای جدید در نظامهای اجتماعی – اقتصادی جهان و با توجه به تحولات نظریه ای بسیار دگرگون شده اند هنوز تعریف جامعی برای شهرهای جدید ارائه نشده است اما می توان تعاریف زیر را برای آنها پذیرفت :

1)شهرهای جدید ، اجتماعهای برنامه ریزی شده ای است كه در پاسخ به اهداف از پیش تعیین شده ایجاد می شود

2) ایجاد شهر جدید عملی ارادی است كه فرض را بر وجود یك  منبع قدرت یا سازمانی می گذارد كه تأمین كننده مكان ومنابع برای توسعه شهر و اعمال كنترل مداوم بر آن است تا شهر به اندازه با دوامی برسد .

3)شهر جدید‌، اجتماعی خود اتكاست باجمعیت و مساحت مشخص ، فاصله ای معین از مادرشهر ، برنامه ریزی از پیش تعین شده ، اهداف معین و همچنین برخوردار از تمام تسهیلات لازم برای یك محیط مستقل

 معمولاًشهرهای جدید برای تمركز زدایی كالبدی ، اقتصادی و اجتماعی در ناحیه شهری شهرهای بزرگ طراحی می شوند تا با وجود جاذبة نزدیكی به شهرهای بزرگ ، جمعیت تشویق به خروج از مادرشهر شوند تا اسكان به همراه اجرای برنامه های توسعه اقتصادی – اجتماعی فراهم آید ، بدین ترتیب جذب سرریزهای  جمعیتی ، ساماندهی فضایی مادر شهر و ناحیه شهری ،  بهبود وضعیت محیط كار ، زندگی سالم و اجتماعی كامل میسر می شود . در واقع مفهوم شهر جدید مفهوم اجزای یك شهر در یك ارتباط ارگانیك با یكدیگر است .

بنابر تعاریف قبلی شهرهای جدید دارای تاریخ تولد مشخصی هستند و در زمان كوتاه و معینی ساخته می شوند اینگونه شهرها در تضاد كامل با پیدایش و تحول شهرهای متراكم هستند . و براساس یك هسته ، پیش از آنكه به وجود آیند تشكیل می شوند و به كندی رشد می كنند معمولاًبرنامه ریزی شهر جدید مبتنی بر پیش بینی جمعیت است تا این جمعیت پایه ای برای پیش بینی نیازهای كالبدی ، اقتصادی و اجتماعی آینده باشد .

 طراحی و ساخت شهرهای جدید بیشتر در زمینهای بكر وغیر قابل كشت و بدون هسته اولیه صورت می گیرد شهرهای جدید درالگوهای متعددی طبقه بندی می شوند و در مباحث آینده به طور مفصل درباره آن بحث خواهد شد .

 شهر جدید با حومه اختلاف اساسی دارد حومه یك ناحیه مجزای مسكونی است كه ساكنان آن برای كار به شهر دورتر رفت و آمد می كنند اما شهر جدید باید همه عملكردهای شهری را به اندازة‌معین داشته باشد .

 سابقه شهرهای جدید

 اگر منظور از طراحی شهرهای جدید را ایجاد نظامی از پیش فكر شده برای نحوه استقرار كاربریهای شهری و نحوه ارتباط بین آنها در كل مجموعه و نیز نحوه ارتباط این نظام در چهارچوبهای وسیعتر ناحیه ای وملی فرض كنیم ، این امر سابقه ای طولانی دارد . به طور كلی شهرهای جدید در بیشتر دوره های تاریخی ، بویژه از زمانی كه شهر نشینی شروع شد ، در اقصی نقاط دنیا طراحی و احداث شده اند احداث این شهرها در مورادی به مثابه برنامه ای برای تحقق بخشی از سیاست  حكومتها بودهاست ، كه در این زمینه می توان از شهرهای جدید بابلی و آشوری در بین النهرین ، موهنجودارو در ایندوس ، كاهن در مصر ، میلیتوس ، اولین توس و پرینس در یونان وتعدادی مراكز شهرهای جدید در افریقا نام برد . در قرون وسطی گروههای مذهبی و پادشاهان، شهرهای جدید در آفریقا نام برد . در قرون وسطی گروه های مذهبی و پادشاهان ، شهرهای جدید بسیاری را ساخته‌اند . در عصر رنسانس نیز معماران و برنامه ریزان چنین شهرهایی را ایجاد كرده اند كه از آن میان میتوان از اسكارموزی نام برد . همچنین پس از كشف آمریكا توسط كریستف كلمب، در سال 1492 در سال جنوبی جزایر اسپانیولی شهر جدیدی ساخته شد . در ایران نیز پادشاهان در گذشته های دور شهرهای جدید  معتددی را احداث كرده اند كه از آن میان می توان از تخت جمشید و نیشابور نام برد .

 در دولت شهرهای یونان نیز ، هدف اصلی از طراحی شهر، ایجاد سكونتگاهی با اندازه جمعیتی مشخص و ایجاد نظامی كه در برگیرندة كلیه فعالیتهای مذهبی – سیاسی و اقتصادی شهروندان باشد بوده است .

 شهرهای دفاعی دوره رنسانس گویای تفكر طراحان جهت ایجاد نظامی برای شكل گیری شهر است طراحی شهرهای آرمانی در قرن نوزدهم از سوی تخیل گرایان ، به بحث ایجاد سكونتگاههای مطلوب و تخیلی بشر دامن زد .

 در حقیقت ، نیاز به ایجاد شهر جدید در دوره های انتقالی برای تحول جامعه است و هر موج شهر جدید ، بیانگر كوششی جهت توسعه ساختاری جدید برای جامعه است كه می تواند با مبنای اقتصادی نیز تغییر یافته تطابق داشته باشد بنابراین شهرهای جدید پیش نمونه هایی برای تجدید ساختار و نوسازی شهرهای بزرگ هستند .

 بدین ترتیب تا اواسط قرن حاضر معیار اصلی طراحی شهرهای جدید ، اندازه معین تمام عناصرشهری آن بوده است . كلیة شهرهای آرمانی قرن نوزدهم و باغشهرهای اوایل قرن معاصر نیز از اندازة معینی برای تمامی عناصر شهری پیروی می كردند .

...

برنامه ریزی شهر های جدید

طراحی و ایجاد شهر های جدید در كشور های توسعه یافته و در حال توسعه بیشتر برای سیاست اسكان . جذب سرریزهای جمعیتی كه مشكلات شهرنشینی را سبب می شود ، اجرا می گردد . مشكلات شهر نشینی كشورهای جهان سوم با كشورهای جهان سوم با كشورهای پیشرفته متفاوت است . مهمترین مشكلات شهرنشینی جهان سوم با كشورهای پیشرفته متفاوت است. مهمترین مشكلات شهرنشینی جهان سوم عبارتند از:

1) رشد بالای جمعیت

2) رشد بالای شهرنشینی

3) هجوم جمعیت به شهر اول و مادر شهر های ناحیه ای

4) عدم تعادل و توازن میان رشد جمعیت با رشد اشتغال ، وجود بیكاری بالا و حاشیه نشینی

5) كمبود مسكن و سایر خدمات رفاهی و زیر ساختهای اصلی

6) تمركز شدید جمعیت و اسكان در شهرهای بزرگ

شهر های جدید در كشورهای در حال توسعه بیشتر به دلیل ناتوانی آنها در حل مشكلات موجود در شهر های بزرگ و مادر شهر ها احداث می شوند و نیز معمولاً شهر های جدید را به دلیل استفاده از امكانات شهر های بزرگ در نزدیكی آنها احداث می كنند . در كشورهای سوسیالیستی سابق این شهره ها برای بهر برداری از منابع طبیعی ، استقرار صنایع در مناطق عقب مانده و كنترل مهارجرت احداث می شوند و نیز این شهره ها به مثابه قطبهای رشد و مراكز  صنعتی در ناحیه خود عمل می كنند .

به طور كلی اتخاذ سیاست ایجاد شهر های برای تعیین اهداف ، راهبرد ها و ارائه نظان صحیح كاربردی زمین است كه طرح كالبدی حاصل از این سیاست می باشد . تعیین اهداف و راهبرد های ایجاد شهر های جدید از بالاترین سطح ، یعنی تعیین سیاستهای آمایش سرزمین و نواحی ، تا پایین ترین سطح یعنی جزئیات كاربردی زمین وجود نیروهای اقتصادی – اجتماعی توسعه در این شهرها را در بر می گیرد .

كلیات مراحل برنامه ریزی

سیر مراحل برنامه ریزی شهر های جدید بیشتر با مطالعات آمایش سرزمین در سطح ملی سیر ارتباط دارد ؛ زیرا طرح آمایش سرزمین در سطح ملی ابتدا بررسی و تحلیل امكانات توانها و نیاز های بالفعل و بالقوه شهر های بزرگ و تواحی خاص كشور می پردازد ، سپس راهبرد توسعه آینده را تعیین می كند ؛ بدین ترتیب طرحهای ناحیه ای (استانی ) و ناحیه شهری تهیه می شود . طرحهای ناحیه ای شهری امكانات ، نیاز ها ، تنگناها و توان های بالقوه و بالفعل توسعه را مطالعه و چگونگی راهبرد توسعه آینده  شهری را در ارتباط با مادرشهر تعیین می كند . در این بررسی چگونگی توسعه آینده مادر شهره های ناحیه ای به صورت منفصل یا متصل ارائه می شود. بدین ترتیب چهار چوب توسعه مادر شهر و نیز نیاز یا عدم نیاز به توسعه آن بررسی و مشخص می گردد و اگر لازم باشد، پس از مطالعات مكانیابی ، مكان شهر جدید در محدوده های ناحیه شهری مشخص می شود .

پس از مرحله مطالعه ناحیه شهری ، مطالعات راهبردی شهر جدید شروع و پس از مرحله مطالعه ناحیه شهری ، مطالعات راهبردی شهر جدید شروع و پس از این مطالعات ، طرح توسعه عمران آن و مطالعات راهبردی آماده سازی زمین و طرح تفصیلی كه جزئیات اجرایی را توصیه می كند . انجام می شود . چگونگی سیر مراحل مطالعات و برنامه ریزی شهر های جدید در نمودار 1-5 ارائه شده است .

مطالعات آمایش سرزمین

مطالعات آمایش سرزمین در یك دوره بلند مدا ، ناظر بر مسائل فرهنگی ، اقتصادی ، اجتماعی ، سیاسی و نظامی كشور است . این طرح ، سیمای مرحله آینده توسعه یافتگی را به تصور می كشد و نیز ابزاری را برای تجهیزات و سازماندهی آگاهانه فضا در جهت رسیدن به اهداف توسعه به دست می دهد . در واقع می توان گفت ، ...

...